Η μεγάλη περιπέτεια στην Γκράβα

Γιατί ενόχλησε η Στέλλα Πρωτονοτάριου και ποιους; Η ίδια έχει τις απαντήσεις. Είναι η δουλειά της, «η δουλειά μας», διορθώνει. «Ηταν συλλογική.»

Η μεγάλη περιπέτεια στην Γκράβα ξεκίνησε περίπου πριν από επτά χρόνια. Το ένα πρόβλημα είναι η συνύπαρξη παιδιών διαφορετικών ηλικιών. Απο ηλικίες δημοτικού μέχρι ΙΕΚ. Το άλλο πρόβλημα είναι (ήταν) τα παιδιά μεταναστών. Ετσι πιστευόταν μέχρι το πείραμα του 132ου.

Στην αυλή οι βιαιότητες ήταν συχνές. Ναι, ανάμεσα στα παιδιά του Δημοτικού. «Ο “Αλέξης” και ο “Ασλάν” στην αυλή», λέει η κ. Πρωτονοτάριου, «τσακώνονταν πολλές φορές. Τι νόημα, τι αποτέλεσμα θα είχε απλώς να τα φωνάξουμε και να τους πούμε να μην το ξανακάνουν; Επίσης, τα παιδιά από την Αλβανία ντρέπονταν να το δηλώσουν, όλα ήταν “βορειοηπειρώτες”».

Στο σχολείο, όταν ανέλαβε η Στέλλα Πρωτονοτάριου, από τα 105 παιδιά περίπου τα 80 ήταν παιδιά μεταναστών: «Μετρήσαμε 12 εθνότητες». Μέτρησαν οι δάσκαλοι και κάτι άλλο: «Τον φόβο των Ελλήνων γονέων. Οτι τα παιδιά τους δεν πρόκειται να μάθουν γράμματα σε τέτοιο περιβάλλον». Δεν ήταν αδικαιολόγητος ο φόβος, αλλά οι φόβοι όταν δεν αντιμετωπίζονται στοιχειώνουν. Και για να αντιμετωπιστούν χρειάζεται να σηκώσουν τα μανίκια. Ολοι. Αυτό έγινε στο 132ο.

«Είναι ήδη γνωστό από τη δεκαετία του 1970», λέει ο Γιώργος Τσιάκαλος, καθηγητής Παιδαγωγικής στο ΑΠΘ «ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν σε πολυπολιτισμικό περιβάλλον αποκτούν μεγαλύτερες δεξιότητες. Είναι επίσης γνωστό ότι τα παιδιά που ξεκόβουν απότομα από τη μητρική τους γλώσσα, δύσκολα έχουν καλές επιδόσεις και στα –εν προκειμένω– Ελληνικά. Οπότε αυτό κρατάει πίσω ολόκληρο το σχολείο. Δεν είναι τυχαίο που το Ευρωπαϊκό Βιογραφικό Σημείωμα (μηχανισμός αξιολόγησης) δίνει ιδιαίτερο βάρος στο βιογραφικό όσων έχουν μεγαλώσει, δουλέψει σε πολυπολιτισμικό περιβάλλον».

Ομως άλλο να το λες και άλλο να το κάνεις. Διότι το πρόβλημα ήταν πιο σύνθετο: «Θυμάμαι», λέει η Στέλλα Πρωτονοτάριου «το παράπονο μιας μητέρας, Αλβανίδας. Αυτή έμενε στο σπίτι και δεν μιλούσε Ελληνικά. Με τον γιο της μιλούσε Αλβανικά. Με το σχολείο ο μικρός άρχισε τα Ελληνικά και πολλές φορές μιλούσε τα βράδια με τον πατέρα του στα Ελληνικά και δεν τους καταλάβαινε».

Οι δάσκαλοι κάθησαν μια μέρα όλοι μαζί και το συζήτησαν. Ευτυχώς, ουδείς τους πίστευε σε παρθενογενέσεις. Εψαξαν λοιπόν να δουν τι γίνεται στο εξωτερικό, απευθύνθηκαν σε πανεπιστήμια και στη βιβλιογραφία. Οι άμεσοι στόχοι τους ήταν το τέλος της βίας μεταξύ των παιδιών από διαφορετικές εθνοτικές ομάδες και η συμμετοχή των γονέων στη σχολική κοινωνία. Να μπουν κι αυτοί στο παιχνίδι.

Το πρόγραμμα που ξεκίνησαν με την ομάδα σχολικής αγωγής του ΚΕΘΕΑ είχε στόχο να φέρει τα παιδιά να καταλάβουν καλύτερα το ένα το άλλο και κυρίως τους φόβους τους. Να νιώσουν –όπως λέει η Στέλλα Πρωτονοτάριου– πόσο τυχερά είναι επειδή μπορούν να μάθουν πολλά πράγματα το ένα στο άλλο.

Οι χαρούμενες φατσούλες των παιδιών, ενάμιση χρόνο μετά, έγιναν ταινία με θέμα «Τα παιχνίδια από διάφορες χώρες». Τα παιδιά βρήκαν την αυτοεκτίμησή τους μαθαίνοντας στους φίλους τους παιχνίδια της πατρίδας τους. Η ταινία πήρε το πρώτο βραβείο σε διεθνές φεστιβάλ. Και η αυτοεκτίμηση ανέβηκε στα ύψη.