η ιστορία του 13ου και 14ου μισθού

Δυο λόγια για τη ιστορία του 13ου και 14ου μισθού..

Η ιστορία των «δώρων» ξεκινά με την ίδρυση του νεοελληνικού Κράτους, Απρίλη του 1822 (αίτημα των τυπογράφων του Εθνικού Τυπογραφείου). Για πολλά χρόνια η διεκδίκηση και η κατοχύρωση του 13ου-14ου μισθού υπήρξε βασικό αίτημα των εργατικών ενώσεων και των σωματείων του Δημοσίου. Με σκληρούς αγώνες και ανάλογα με την πολιτική κατάσταση πότε τα επιδόματα δίνονταν και πότε καταργούνταν.
Κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου, οι εργοδότες συνήθιζαν να δίνουν δώρα σε είδος ή σε χρήμα προς τους υπαλλήλους τους. Στις 6 Δεκεμβρίου 1925, για πρώτη φορά οι συνδικαλιστές διατύπωσαν το αίτημα για 13ο μισθό, ενώ δύο χρόνια αργότερα, στις 22 Δεκεμβρίου 1927, οι δημόσιοι υπάλληλοι απήργησαν με αίτημα την καταβολή ενός ολόκληρου μισθού για τις γιορτές των Χριστουγέννων.
Μετά τον πόλεμο, με δυο αναγκαστικούς νόμους του 1944 και 1946 καθιερώθηκαν οι έκτακτες ενισχύσεις, όπως ονομάστηκαν τα δώρα, οι οποίες συμπεριλήφθηκαν στο μισθό. Οι νόμοι 1777 και 1901 του 1951 επικύρωσαν την προηγούμενη νομοθετική πρωτοβουλία και όριζαν ότι «οι υπουργοί Οικονομικών και Εργασίας δύνανται δια κοινών αποφάσεων να προσδιορίζουν εκτάκτως οικονομικάς ενισχύσεις κατά τις εορτές Χριστουγέννων και Πάσχα εις χρήμα ή εις είδος». Το καθεστώς αυτό θα ισχύσει έως το 1980, οπότε με το νόμο 1082 ρυθμίζεται οριστικά και για πάντα το ύψος και ο χρόνος καταβολής των δώρων εορτών και αδείας. Με τον ίδιο νόμο, το δώρο μετονομάζεται σε επίδομα.
Στις 6 Αυγούστου 2009, εν μέσω ύφεσης της ελληνικής οικονομίας, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) προτείνει στην κυβέρνηση Καραμανλή την κατάργηση των δώρων Πάσχα και Χριστουγέννων, όπως και του επιδόματος της καλοκαιρινής άδειας. Στις 3 Μαρτίου 2010, η Κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου (ΠΑΣΟΚ) ανακοινώνει νέο πακέτο μέτρων για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, στο οποίο περιλαμβάνεται και η περικοπή κατά 30% των επιδομάτων Πάσχα, Χριστουγέννων και αδείας στο Δημόσιο (Ν. 3833/10). Μετά την είσοδο της χώρας στον αστερισμό των μνημονίων, ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου ανακοινώνει στις 2 Μαΐου 2010 την αντικατάσταση του 13ου και 14ου μισθού των δημοσίων υπαλλήλων με επίδομα 500 ευρώ, σε όλους όσοι οι αποδοχές φτάνουν μέχρι 3.000 ευρώ και πλήρη κατάργηση των δύο μισθών, για μεγαλύτερες αποδοχές. Για τους συνταξιούχους το επίδομα είναι 800 ευρώ για συντάξεις έως 2.500 ευρώ (Ν. 3845/10).
Στις 7 Νοεμβρίου 2012, με το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013-2016, που ψήφισε η υπό τον Αντώνη Σαμαρά Κυβέρνηση συνεργασίας (ΝΔ – ΠΑΣΟΚ– ΔΗΜΑΡ) κατάργησε ολοσχερώς τα επιδόματα Χριστουγέννων, Πάσχα και Αδείας για τους δημόσιους υπάλληλους και όλους τους συνταξιούχους (Ν. 4093/12). Σήμερα επίδομα Χριστουγέννων δικαιούνται μόνο οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα, που αμείβονται με μισθό ή με ημερομίσθιο.
Η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ που υποσχόταν ότι θα καταργήσει τα Μνημόνια εφάρμοσε με θρησκευτική ευλάβεια όλους τους ψηφισμένους νόμους, υπέγραψε και εφάρμοσε και τρίτο Μνημόνιο με νέες δυσβάστακτες περικοπές για τους εργαζόμενους: πάγωσε τα Μ.Κ και χάθηκαν δύο χρόνια, μείωση του αφορολογήτου, μονιμοποίηση του ΕΜΦΙΑ, νέο συνταξιοδοτικό κλπ.